Ngày 7 tháng 6 năm 2018 Bộ Công Thương đã tổ chức Hội nghị Quản lý, vận hành đập thủy điện và phòng chống thiên tai ngành Công Thương tại thành phố Đà Nẵng dưới sự chủ trì của ông Hoàng Quốc Vượng (Thứ trưởng Bộ Công Thương). Tham dự hội nghị gồm có: đại diện UBND tỉnh, thành phố, Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn, Sở Công Thương của các tỉnh, thành phố có công trình thủy điện, ngoài ra còn có đại diện các chủ hồ chứa thủy điện trên khắp mọi miền đất nước. Về phía tỉnh Thừa Thiên Huế có đại diện sở Công Thương, Ban chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh được sự ủy quyền của UBND tỉnh tham dự.
Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng phát biểu khai mạc Hội nghị
Hiện nay trên cả nước có 385 nhà máy thủy điện đang hoạt động, tổng dung tích hồ chứa vào khoảng 56 tỷ m3, tổng công suất nguồn thủy điện 21.600 MW, góp phần đáp ứng nhu cầu năng lượng cho đất nước.
Theo Báo cáo của Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn Bộ Công Thương, năm 2017 đã có 16 cơn bão và nhiều cơn áp thấp nhiệt đới hoạt động trên biển Đông. Lũ lịch sử đã được ghi nhận tại một số sông tại các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, Thừa Thiên Huế. Lần đầu tiên, Hồ Hòa Bình phải xả lũ khẩn cấp 8 cửa xả đáy. Ngành Công Thương chịu thiệt hại tập trung chủ yếu vào các cơ sở sản xuất, kinh doanh ngành điện, xăng dầu. Tổng giá trị thiệt hại gần 600 tỷ đồng.
Về công tác khắc phục sự cố hệ thống điện do thiên tai, ông Trịnh Xuân Nguyên – Đại diện tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, năm 2017 do diễn biến bất thường của thời tiết, ngành Điện đã chịu nhiều thiệt hại nặng nề. Mặc dù vậy, EVN đã nhanh chóng khắc phục các khó khăn và thực hiện việc cấp điện trở lại cho khách hàng một cách nhanh nhất. Công tác vận hành, điều tiết xả lũ đã được quan tâm, đầu tư, hiện nay, tất cả các hồ chứa thủy điện thuộc EVN đều được trang bị thiết bị quan trắc tự động đo mực nước hồ và lắp camera quan sát mực nước hồ chứa và tình trạng hạ lưu công trình, nhờ vậy EVN vẫn đảm bảo an toàn vận hành các đập thủy điện, các hồ chứa đã góp phần quan trọng trong việc cắt lũ, xả lũ trên lưu vực các sông trong cả nước.
Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận, phân tích những khó khăn, bất cập hiện nay trong công tác quản lý an toàn đập thủy điện; làm rõ hơn các vấn đề về quy trình vận hành hồ chứa và liên hồ chứa; công nghệ quan trắc, dự báo khí tượng thủy văn; xây dựng và triển khai thực hiện các phương án phòng chống lụt bão gắn an toàn đập và vùng hạ du. Trong năm 2018, Bộ Công Thương đặt ra yêu cầu các công trình thủy điện phải tuân thủ Luật Phòng chống thiên tai; Luật Khí tượng Thủy văn và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan, rà soát toàn bộ các hạng mục công trình, quy trình vận hành hồ chứa, kiểm soát xả lũ, không làm ảnh hưởng đến vùng hạ du. Bởi trên thực tế những năm qua, không ít lần xảy ra trường hợp nhà máy thủy điện xả lũ bất ngờ, gây thiệt hại lớn cho tính mạng và tài sản của người dân.
Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng đánh giá cao sự nỗ lực của các đơn vị trực thuộc Ngành đã thực hiệc tốt công tác xây dựng kế hoạch, bố trí xử lý kịp thời các sự cố do thiên tai gây ra, giảm thiểu đến mức thấp nhất những thiệt hại về người và tài sản. Các nhà máy thủy điện đã tuân thủ các quy định về xây dựng phương án phòng chống lũ lụt, phối hợp với địa phương ngày một hiệu quả, trong đó, năm 2017 nhiều chủ hồ đã chủ động đề xuất vận hành hồ chứa làm sao cho an toàn, giảm thiểu tối đa tác động, thiệt hại cho hạ du. Công tác dự trữ hàng hóa, quản lý thị trường được các Sở Công Thương và các đơn vị QLTT thực hiện tốt, không để xảy ra tình trạng tăng giá đột biến, khan hiếm hàng hóa, xăng dầu trong thời điểm sau bão lũ.
Tuy nhiên, Thứ trưởng cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế còn tồn tại, phê bình một số đơn vị chưa thực sự coi trọng công tác phòng chống thiên tai, công tác diễn tập PCTT chưa được thực hiện thường xuyên. Các nhà máy thủy điện mặc dù đã có cảnh báo và có phối hợp với địa phương nhưng vận hành xả lũ vẫn còn ảnh hưởng lớn đến đời sống của người dân vùng hạ du.
Để công tác quản lý, vận hành đập thủy điện và phòng chống thiên tai ngành Công Thương năm 2018 đạt hiệu quả, Thứ trưởng yêu cầu các đơn vị của ngành tập trung thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 03/CT-BCT ngày 09/5/2018 của Bộ trưởng Bộ Công Thương về công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2018; tùy theo đặc điểm sản xuất của từng đơn vị để có phương án PCTT phù hợp, rà soát các hạng mục công trình để có biện pháp phòng chống phù hợp với đặc thù của đơn vị giảm thiểu tối đa thiệt hại do thiên tai.
Đối với ngành điện cần thực hiện nghiêm túc về quản lý an toàn điện, tổ chức kiểm tra các công trình trước và sau bão để kịp thời khắc phục sự cố; các công trình thủy hiện phải thực hiện nghiêm các quy định về vận hành liên hồ, đơn hồ, đầu tư các trạm quan trắc trên hồ đập để vừa vận hành an toàn hộ đập vẫn đảm bảo hiệu quả hoạt động của nhà máy, trong công tác phối hợp với các địa phương rà soát, cảnh báo khi vận hành, xả lũ, tuyên truyền cho người dân các phòng chống, xử lý tình huống khi xả lũ, tăng cường cảnh báo cho khu vực hạ du.
Đối với các đơn vị truyền tải, phân phối điện, cần rà soát xác định rõ các phụ tải quan trọng, các công trình phòng chống thiên tai để có biện pháp đảm bảo cung cấp điện trong quá trình thiên tai, bão lũ xảy ra, Tổ chức kiểm tra toàn bộ lưới điện để xác định các điểm, khu vực xung yếu của lưới điện để gia cố, chuẩn bị phương tiện, vật tư dự phòng, nhân lực để kịp thời khắc phục các sự cố do thiên tai gây ra, nhanh chóng khôi phục cấp điện trở lại đảm bảo an toàn, đặc biệt có phương án duy trì vận hành lưới điện truyền tải, phương án đảm bảo cung cấp điện cho các công trình phòng chống thiên tai; đối với các đơn vị dầu khí, khai thác khoáng sản và xăng dầu tùy theo tình hình thực tế của các đơn vị để chủ động có phương án đảm bảo an toàn cho người và tài sản đồng thời vẫn thực hiện hoạt động kinh doanh có hiệu quả;
Đối với các Sở Công Thương: Rà soát xác định cụ thể các khu vực thuộc địa bàn quản lý có nguy cơ ngập lụt, chia cắt để xây dựng kế hoạch, phương án dự trữ hàng hóa thiết yếu đảm bảo cung ứng kịp thời, đầy đủ các hàng hóa thiết yếu cho nhân dân; Tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, không để xảy ra hiện tượng lợi dụng thiên tai xảy ra nâng giá, găm hàng và đưa hàng kém chất lượng ra thị trường; Chỉ đạo, đôn đốc kiểm tra các chủ hồ thủy điện, các cơ sở công nghiệp tổ chưc thực hiện các quy định về phòng chống thiên tai và quản lý an toàn đập thủy điện.
Văn phòng Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh